De Amerikaanse WELL Building Standard™ richt zich op de gezondheid en welzijn van de mens en volgt een aantal vaste principes. WELL kijkt vanuit een holistische manier naar gebouwen. Groen, natuurlijke materialen en zonlicht spelen een belangrijke rol. Uitgangspunt van deze standaard zijn 10 thema’s die op basis van wetenschappelijk onderzoek bijdragen aan de gezondheid van mensen. De methodiek is grondig onderzocht en laat zich in korte tijd terugverdienen. Dat gebeurt doordat onder meer het ziekteverzuim minder wordt, mensen productiever en energieker zijn, het personeelsverloop minder is en mensen beter presteren.

De 10 thema’s zijn:

• lucht
• water
• voeding
• licht
• beweging
• thermisch comfort
• geluid
• materialen
• geest
• gemeenschap

Lucht
Uit onderzoek blijkt dat bij 90% van de Nederlandse schoollokalen de kwaliteit van het binnenmilieu onvoldoende is. Vluchtige organische stoffen, stof, allergenen en schimmels veroorzaken onder meer hoofdpijn, vermindering van de longfunctie, verergering van astmaklachten en longkanker.

 Met het thema lucht uit de WELL school gedachte worden die schadelijke effecten tegen gegaan. Dit begint al door materiaalkeuzes met lage emissies voor de inrichting en afwerking. Eenvoudige architectonische elementen zoals bedienbare ramen in klaslokalen, laten frisse lucht binnen. Ook door de juiste reinigingsmiddelen te kiezen, kunnen de risico’s van schadelijke emissie zoals vluchtige organische stoffen (VOC’s) worden beperkt. Dit soort adviezen vallen eveneens onder het nieuwe schoolconcept.

Water
Water drinken is van groot belang voor lichaam en geest. In de WELL-school staan op zichtbare plekken watertappunten. Die worden zowel binnen als buiten het gebouw in voldoende mate aangeboden. Dat het ministerie van VWS op dit moment een subsidie verstrekt voor watertappunten op schoolpleinen ondersteunt het belang hiervan. Het ontwerp van het gebouw en omgeving zorgt ervoor dat er tijdens warme dagen genoeg schaduw en verkoeling is. Natuurlijke elementen maken hier integraal onderdeel van uit.

Voeding
Gezonde en gevarieerde voeding is een belangrijk onderdeel voor de algemene gezondheid en door de WHO erkend als een van de risico’s voor Nederlanders. De WELL-school draagt bij aan gezonde keuzes en alternatieven voor voeding met veel verzadigde vetten en suikers. Dat gebeurt vooral door educatie, door het aanbod van voeding en dranken in de kantine en restaurant aan te passen en ingrediënten te labelen.

Licht
De WELL-school is optimaal op het zonlicht georiënteerd. Dit bevordert de nachtrust en het welbevinden van de mens. Aan de noordzijde, waar het meest constante licht vandaan komt, kan de zon het gebouw binnen schijnen door middel van zogenaamde sheddaken. Het gebouw is voorzien van een groot intern plein met glazen dak, zodat er ook aan de binnenzijde van de school voldoende zonlicht binnenkomt. Door de toepassing van veel natuurlijk licht is er minder kunstmatig licht nodig. Daar waar lampen nodig zijn, geven we bijvoorbeeld speciale aandacht aan het beperken van lichtflikkeren, een bekende oorzaak voor hoofdpijn en vermoeidheid.

Beweging
De prestaties van leerlingen op het gebied van testscores, cognitieve vaardigheden en fysieke fitheid verbeteren bij voldoende beweging. Lichaamsbeweging is van invloed op de ontwikkeling van de hersenen op belangrijke gebieden die het leren en het geheugen, de aandacht en het omgaan met vaardigheden controleren. De WELL-school is zo ontworpen dat gebruikers worden uitgedaagd te bewegen. De grote binnenruimis op meerdere plekken verbonden met de buitenruimte. Elk lokaal heeft bovendien zijn eigen toegang en plek in die buitenruimte. Bewegend leren wordt zo gestimuleerd.

Thermisch Comfort
Te warm, te koud, tocht: dit hoort bij het verleden in de WELL-school. Thermisch comfort is één van de meest genoemde problemen in gebouwen. WELL voorkomt dergelijke klachten. Een speciale sensortechnologie maakt het gebouw comfortabel voor iedereen. Om aan duurzaamheidsnormen te kunnen voldoen, dienen gebouwen steeds luchtdichter te worden gemaakt. Dit heeft niet altijd een positief effect op het binnenklimaat. Door het gebouw bijvoorbeeld dampopen te maken ontstaat een aangenamer binnenmilieu.

Geluid
Akoestiek en spraak(on-)verstaanbaarheid hebben invloed op de concentratie, gezondheid en het welzijn van de gebruikers. Scholen en hogescholen kunnen meerdere geluidszones in het gebouw aanwijzen om het comfort van studenten en docenten bij verschillende activiteiten te garanderen.

Onderdelen van de WELL-school zijn onder meer stiltezones zoals de traditionele bibliotheek- en studieruimtes. Die zijn bedoeld om gericht te werken, voor welzijn, rust en privacy. Omgekeerd maken gemengde zones een middelmatig geluidsniveau mogelijk. Dat komt goed van pas in laboratoria, seminar-,gemeenschappelijke studenten- en trainingsruimten en andere multifunctionele plekken. Deze locaties stimuleren samenwerken.

Materialen
Onze aanpak gaat uit van een circulair ontworpen gebouw. Er worden zoveel mogelijk natuurlijke materialen en herwinbare grondstoffen toegepast. Natuurlijke materialen hebben per definitie weinig emissie van schadelijke stoffen en zijn circulair of aan het einde van de levenscyclus composteerbaar.

Maar ook in het gebruik van reinigingsmiddelen wordt geadviseerd. Tijdens het bouwproces wordt er op toegezien dat geïnstalleerde systemen niet zijn verontreinigd op de bouwplaats.

 Geest
Depressie is een groeiend probleem. Toch kunnen scholen de geestelijke gezondheid van leerlingen positief beïnvloeden. Studies hebben aangetoond dat studenten die vanuit het raam van hun klaslokaal op groen uit kijken belangrijke gezondheidsvoordelen hebben, minder stress ervaren en zich beter kunnen concentreren. Dat het gebouw en haar omgeving als een geheel worden ontworpen, is dus van evident belang.

Gemeenschap
Docenten en ondersteunend personeel van een onderwijsinstelling spelen een essentiële rol bij het vormgeven van een positieve leerervaring. De school is hun werkplek, waar iedere leerkracht de juiste omstandigheden nodig heeft om de lessen voor te bereiden, te instrueren en leerlingen te begeleiden. Aan veel van deze behoeften wordt nu niet voldaan.

Onderwijsinstellingen die samenwerking, innovatie en een sterk gevoel van eigenaarschap bevorderen, zorgen voor een hogere retentiegraad en het aantrekken van talent om zich bij de instelling aan te sluiten. Het zorgt voor naamsbekendheid, waardoor de instelling interessant wordt voor nieuwe medewerkers en werknemers worden gemotiveerd om productief te werken en bij te dragen aan hun professionele omgeving.

WELL doen
De WELL-school biedt een compleet concept voor een gezonde en duurzame leeromgeving. Deze school biedt meer, is attractiever voor de mens, heeft lagere personele kosten door minder ziekteverzuim en wervingskosten, lagere onderhoudskosten en een kleinere ecologische voetafdruk.

Een deel van het succes van de WELL-school zit in uw eigen organisatie. In de volgende editie van SchoolDomein geven wij aan hoe we uw eigen organisatie kunnen inzetten voor meer succes, werkplezier, fitte medewerkers en studenten/leerlingen.